SULTAN "AYBARS" TARİHİ ROMANI
MOĞOLLARA KAFA TUTAN BİR TÜRK
NAMI DİYAR
"El-Melik el-Zahir Rukneddin Baybars el-Bundukdarî"
YAZAR
GÖRSELLER
KİTAPTAN ALINTILAR: "AYBARS"
Hiçbir söz vaki olmayınca artık Aybars’ın önünde hiçbir engel kalmamıştı. Sade gidilecek yollar… Aybars Şam, Halep ve dolaylarında iktidarını kurup, otoritesini arttırınca Suriye’de sırtını sağlama aldı. Ve hükümranlığı için Kahire yollarını tuttu.
Günler geçmek bilmiyordu, yol tükenmek. Ve öyle ki her azmin bir muradı vardı. Nihayet Nil’in kucakladığı Kahire’nin devasa silueti belirdi.
Bir Cuma sabahı şehre girdiği vakit, daha evvelden süpürülmüş sokaklar ve temizlenmiş yol boyunca halkın coşkun tezahüratları arasında şehre girdi. Kenarları işlemeli zırhları ve görkemli elbiseleriyle Eyyubi ardılları olan emirleri Aybars’ın önünden gidiyorlardı. Bahir Emirleri ise beyaz ve sırmalar içinde dimdik duran Sultan’ı takip ediyorlardı. Sokaktaki halk önlerinden geçen Sultan Aybars’ı bir lahza görebilmek için çağırıyorlardı. Yanına nadide çiçekler atılıyor, beyaz küheylanı Akça’nın nallarını bastığı yerlerden toprak alabilmek için yerlere diz çöküyorlardı.
Ama o sadece bunca şaşaaya ve coşkunluğa karşın bir çift göz aramaktaydı. Yeşile çalan hafif çekik, bir çift göz…
Aybars dudaklarında bir tebessümle bir hayale bakıyordu. Eskisinden daha güzeldi. Nazenin yapraklarından hafif damlalar sarkıyordu. Birbirlerine kenetlenmişti gözleri. Elindeki gül goncasını ona uzattı. Narin elleri, ellerine değdi.
“Aybars…” diyebildi. O hazin yılları anarcasına.
Aybars’a hem çöl vaat edilmişti hem de çöl gülü.
Pekâlâ, her azmin bir muradı vardı.
SULTAN AYBARS'IN KISACA HAYATI; Memluk hükümdarıdır (1223/1228 ? – Şam 1277) Asıl adı: El-Meliküfz-Zahir Rüknettin.
Küçük yaşta tutsak edildi. Serbest kalınca Memluklar arasına katılarak zeka ve yeteneğiyle kısa sürede kendini gösterdi. Memluk Ordusu’nda başarılı hizmetler gördü. Mısır’ı ele geçirmek isteyen Fransa Kralı St. Louis’nin tutsak alınmasında rol oynadı. Bu arada Turanşah’ın öldürülmesinde de görev yaptığı için, Aybeg tahta çıkınca Şam’ a kaçmak zorunda kaldı. Kutuz’un sultan olması üzerine onun hizmetine girdi. Moğollara karşı, Suriye’ye gönderilen Mısır Ordusu’nun öncü birliklerine komuta ederek düşmanı yenilgiye uğrattı (1260). Kutuz’u 22 Ekim 1260’ta öldürttükten sonra Memluk emirlerince oy birliğiyle hükümdar seçildi. Kahire’ye döndüğünde Kutuz’un koyduğu ağır vergileri kaldırınca Mısır halkı tarafından sevgiyle karşılandı. Hülagu’ nun Bağdat’ı ele geçirmesi üzerine, kaçarak Kahire’ye gelen Halife el-Zahir’ in oğlu Ahmet’e biat ederek İslam dünyasının koruyucusu durumuna yükseldi. Böylece İslam hukuk geleneğine göre, hükümdarlığı meşruluk kazanan Baybars, yeni halifeyi de yanma alarak 3 Eylül 1261’de Suriye Seferi’ne çıktı. Halife, Bağdat’a yürürken Hit yalanında Moğollarca öldürülünce, Baybars Kahire’ye döndü. Daha sonra Kerek üzerine yürüdü ve buradaki Eyyubi hanedanını yok etti. 1264’te de Birecik’i Moğollardan kurtarmak amacı ile Suriye’ye sefer düzenledi. 1265’teki Suriye-Filistin Seferi’nde pek çok kaleyi ele geçirdi. 1268 Suriye Seferi de çok başarılı geçti; yenilen Fransızlara belli kentlerde barınma hakkı tanıdı. Hicaz’a gitti. Medine ve Mekke’yi ziyaret edip hacı oldu. 23 Aralık 1269’da İsmalileri egemenliğine alıp vergiye bağladı. Kahire’ye döndüğünde Moğolların bir saldın hazırlığı içinde olduklarını haber alınca, ordusuyla Suriye’ye hareket etti. Şam’da Abaka Han’ ın elçileriyle görüştü. Üç koldan Fırat’ a doğru hareket eden Baybars’ın emirlerinden Kalavun’un komutasında gönderdiği Memluk kuvvetleri ırmağı geçtikten sonra Moğolları yendi. 17 Ocak 1276’da Moğollar ve Vezir Muinüttin Pervane’nin baskısından Şam’a kaçan Anadolu beylerinin isteğiyle Moğol egemenliğine son vermek için yeni bir sefere çıktı. Memluk emirleriyle Halep’e kadar geldi. 27 Şubat 1277’de yeniden Suriye’ye hareket etti. Anadolu içlerine yönelerek Elbistan yakınlarında Selçuklu-Moğol kuvvetlerini yendi. Moğollar Tokat’a çekildiler. Baybars, 2 Mayıs 1277’de Kayseri’yi ele geçirdi ve adına hutbe okuttu. Ancak çekilince Moğollar büyük bir kırıma giriştiler. Moğollar onbinlerce Türkü ve pek çok Selçuklu devlet adamını öldürdüler. Kentleri yakıp yıktılar. Baybars Anadolu Seferi dönüşünde hastalandı ve dizanteriden öldü. Cenazesi, vasiyeti üzerine Şam’da yaptırdığı türbesine gömüldü.
Saltanatının en parlak ve güçlü döneminde ölen Baybars, ortaçağ Türk-İslam tarihinin büyük hükümdarlarından biri sayılır. Haçlı eferleri karşısında Yakındoğu İslâm dünyasının durumunu güçlendirdiği gibi doğudan gelen yıkıcı Moğol kuşatmasının da, Suriye ve Mısır’a yayılmasına engel oldu.
ULAŞMAK İÇİN ADRESLER:
Hiç yorum yok